Permacultuurtuin
De taartpunten van de Groene Inval
Wie het terrein van de Groene Inval in de verschillende seizoenen kent, zal dit voorjaar
iets opvallen aan de schooltuintjes. Terwijl het grootste gedeelte door de varkens,
vrijwilligers en tuinjuffen omgespit en strakgetrokken is in mooie rechthoekige bedden,
staan op een klein stuk ernaast nog wat plukken gras. Hier zijn geen rechte vlakken en
strakke paden, maar is een grote cirkel zichtbaar met daarbinnen 12 vlakken als
taartpunten. Tussen de vlakken en om de cirkel heen liggen paden van houtsnippers, zodat
het er van een afstand uitziet als een groot wiel. Wat is het verhaal achter deze cirkel?
Hetzelfde maar toch anders
De 12 taartpunten zijn moestuinbedden waarin binnenkort, net als bij de reguliere
schooltuintjes, de eerste zaadjes van eenjarige gewassen worden geplant. De kinderen van
de Buitenschoolse opvang zullen hier samen met tuinjuf Marsha radijsjes, worteltjes en nog
veel meer laten groeien in de hoop op lekker veel oogst. Na schooltijd zullen de kinderen in
de frisse buitenlucht veel leren over de natuur en met de handen in de planten en de aarde
zitten. Het verschil met de reguliere moestuintjes is de benadering. Tuinjuf Marsha is
voorstander van het gedachtegoed van ecologisch tuinieren en permacultuur. Samen met
Kylie is het idee ontstaan om dit eens te proberen in de ‘permituin’.
Permacultuur is omdenken
Permacultuur is in een notendop: samenwerken met de natuur. Door goed na te denken over natuurlijke processen en deze mee te nemen in het ontwerp van de moestuin, ontstaat er een duurzame relatie tussen de moestuinmens en de natuurlijke tuinwereld. Hierbij zorg je allereerst goed voor het bodemleven, want daarmee krijg je een gezonde bodem met
veerkrachtige planten. Zo wordt er bijvoorbeeld niet gespit om het bodemleven (met alle
organismes erin) niet te verstoren. Vaak wordt onkruid op allerlei manieren bestreden; er
wordt geploegd, gefreesd en gewalst met machines om de ongewenste woekeraars met
wortel en tak te verwijderen. In de permacultuur wordt ‘onkruid’ vanuit een andere
invalshoek bekeken; “Hoe komt het dat er zoveel kweekgras is en wat zegt dat over je
grond. Je kan het steeds weer verwijderen, maar je moet omdenken en zo min mogelijk aan
de bodem doen omdat het van nature herstelt”, aldus Marsha. Zij heeft een permacultuur
cursus gevolgd en past de principes hiervan in haar eigen tuin en bij andere tuinprojecten
met succes toe.
Verschillende vaste planten
Behalve de eenjarige gewassen in de taartpunten komt er rondom de cirkel vaste beplanting, waarbij gekeken wordt naar de verschillende functies van een plant. Zo zullen
kruiden nuttige insecten lokken en plaaggeestige insecten verdrijven. Aan de westkant zal er smeerwortel en verschillende soorten bessenstruiken aangeplant worden die een buffer
vormen tegen oprukkend kweekgras. Een strook asperges onder de bessenstruiken zal de
vogels hopelijk ontmoedigen de bessen te bietsen zodat er genoeg over blijft voor de
kinderen. Andere vaste beplanting zal geleidelijk nog gekozen worden. En tot slot maakt de
aanleg van een klein ondiep vijvertje het ecosysteem af omdat het allerlei leven aantrekt,
van padden tot libellen.
Mulchsalades
De kinderen gaan deze zomer in de permituin ‘salades’ maken voor de grond, niet van
kroppen sla maar van bladeren van allerlei planten om de aarde te bedekken met een laag
organisch materiaal. Smeerwortel is hiervoor heel geschikt omdat het, behalve veel bijen
en insecten naar de tuin lokken, veel voedingsstoffen uit de grond haalt en als mulch weer
kan afgeven. Als de mulchlaag lichtdicht is, zal onkruid er vrijwel niet door opkomen.
Bovendien wordt uitdroging van de grond tegengegaan door het te bedekken.
Ontdekken
In de permituin wordt kinderen de ruimte gegeven om te ontdekken met al hun zintuigen;
naast het proeven van allerlei lekkers, zoals knapperige worteltjes en snackkomkommers
vers uit de tuin, kunnen ze op het blotevoetenpad zelf ervaren wat fijner is om op te lopen:
houtsnippers of zand, etc. Op deze manier zijn ze even uit de schoolbanken en weg van
schermpjes. Er zijn nog meer leuke ideeën die nog uitgewerkt gaan worden, maar dit zal
organisch verlopen en de kinderen zullen hierbij zo veel mogelijk betrokken worden. Er
staan ook 10 boomstammetjes in het midden van de cirkel. Aan het begin van de les kunnen de kinderen en juffen daar gezellig samen zitten in een kring om even te kijken hoe het met iedereen gaat.
Toekomst
Er moet nog veel geplant en aangelegd worden. Gelukkig helpt vrijwilliger Salome mee met
de opbouw en ook zij is fan van natuurlijk tuinieren. Binnenkort kunnen de kinderen ook
alvast meehelpen met het vlechten van wilgentakken voor de omheining. De permituin is
hetzelfde als de andere schooltuintjes maar toch anders, het is vooral een proef voor als je
de grond niet bewerkt. Het idee van Kylie en Marsha is om klein te beginnen en te bekijken
hoe het gaat ten opzichte van de rest van het terrein. “Permacultuur is nodig voor een
goede toekomst, dat wil ik graag meegeven aan de kleintjes en in de hoop dat het anderen
inspireert.”